سیم بکسل استیل Stainless steel wire rope که در دو گرید 304 و 316 تولید و عرضه می شود دارای خواص ضد زنگ می باشد. در داخل متریال سیم بکسل استنلس استیل از درصد بالایی از عناصر فعال فلزی مانند کروم و نیکل استفاده می شود که مقاومت محیطی بالایی را برای سیم بکسل استیل فراهم می آورد. سیم بکسل استیل یا استنلس استیل که دارای رنگ نقره ای مایل به زرد می باشد بدون نیاز به آبکاری سطحی و پوشش در برابر بسیاری از عوامل خورنده محیطی که در طبیعت وجود دارند مقاومت مناسبی داشته از اکسید شدن و زنگ زدن در امان می باشد و دارای یک مقاومت ذاتی به سبب ترکیبات شیمیایی تشکیل دهنده که در ادامه به آن می پردازیم می باشد. سیم بکسل استنلس استیل اغلب در سایز های پایین از 1 میلیمتر الی 10 میلیمتر مورد استفاده قرار می گیرد. در سایز های پایین از ساختار 7X7 در بافت و تولید سیم بکسل استیل استفاده می شود و این در حالی است که در سایز های بالاتر از بافت 6X19 در تولید این سیم بکسل استفاده می شود.
در داخل ساختار و ترکیبات شیمیایی سیم بکسل استیل از فلزات فعالی استفاده شده اند که میل به الکترون دهی بالایی دارند. در این میان عنصر فلزی کروم که در جدول تناوبی عناصر با Cr نمایش داده می شود و دارای عدد اتمی 24 و جرم اتمی 52 می باشد که در ساختار سیم بکسل استیل 18% از این عنصر فلزی فعال استفاده شده است. عنصر کروم دارای دمای ذوب 1907 درجه سانتی گراد یعنی حدود 400 درجه بالاتر از دمای ذوب آهن بوده و میل به الکترون دهی بالایی در تماس با نافلزات داشته و این امر سبب محافظت سیم بکسل استیل در برابر زنگ زدگی می باشد. علاوه بر عنصر فعال کروم حدود 8% از عنصر فلزی نیکل که در جدول تناوبی بصورت Ni با عدد اتمی 28 و جرم اتمی 58.7 و دمای ذوب پایین تر از آهن یعنی 1455 درجه سانتی گراد مورد استفاده قرار می گیرد که عاملی دیگر در حفظ سیم بکسل استیل در برابر زنگ زدگی می باشد.
سیم بکسل استیل گرید 304 معروف به بگیر در سایز های پایین و اغلب تا 8 میلیمتر با ساختار 7X7 تولید و مورد استفاده قرار می گیرد. مفهوم بگیر برای این سیم بکسل استیل جذب اندک و البته نه چندان قدرتمند این سیم بکسل توسط آهنربا می باشد که در مقایسه با سیم بکسل فولادی که فاقد عناصر افزاینده مانند کروم و نیکل است این قابلیت جذب سیم بکسل استیل 304 بگیر بسیار اندک بوده اما در مقایسه با سیم بکسل استیل نگیر محسوس می باشد. سیم بکسل استیل بگیر فاقد عنصر فلزی مولیبدنیوم می باشد و با بافت استاندارد که در آن تمامی مفتول ها دارای قطر برابری هستند مورد استفاده قرار می گیرد.
سیم بکسل استیل بگیر 304 دارای قیمت پایین تری نسبت به مدل مشابه 316 بوده و بدون نیاز به آبکاری سطحی و روکش در برابر خورنده های طبیعی بالاخص آب و رطوبت به میزان زیادی مقاومت می کند. تنسایل مقاومت کششی این سیم بکسل استیل 1570 نیوتن بر میلیمتر مربع می باشد. بازرگانی تکین بکسل وارد کننده و عرضه کننده تخصصی انواع سیم بکسل استیل و کلیه اتصالات وابسته در ایران می باشد.
مشاهده جدولسیم بکسل استیل نگیر گرید 316 در واقع پر مصرف ترین نوع سیم بکسل استیل محسوب می شود که دارای مزایایی فراتر از قابلیت های سیم بکسل استنلس استیل بگیر 304 می باشد. در سایز های ریز و اغلب کمتر از 8 میلیمتر سیم بکسل استیل نگیر 316 را با ساختار 7X7 استاندارد که در آن قطر مفتول های سیم بکسل با یکدیگر برابر است تولید می کنند. مفتول های بدون نیاز به آبکاری بکار گرفته شده در ساختار استاندارد و مغز فلزی این سیم بکسل استنلس استیل دارای خواص مکانیکی تقریبا برابر با مفتول های سیم بکسل استیل 304 می باشند اما خواص شیمیایی و مغناطیسی غیر برابر آنها متاثر از وجود درصد اندکی از عنصر فلزی فعال و ارزشمند مولیبدنیوم می باشد. سیم بکسل استیل 316 نگیر ساختار 7X7 نیز دارای تنسایل مقاومت کششی 1570 نیوتن بر میلیمتر مربع N/mm2 می باشد و کاربری عمده ای در صنایع دریایی و در تماس با فلورید ها دارد. قیمت سیم بکسل استیل 316 نگیر بالاتر از قیمت سیم بکسل استیل بگیر می باشد که به دلیل وجود عنصر Mo در ساختار آن می باشد. در تماس با آب و رطوبت هر دو گرید سیم بکسل استیل دارای مقاومت یکسانی هستند.
مشاهده جدولسیم بکسل استیل ساختار 6X19 Stainless steel wire rope که اغلب در قطر های بالای 8 میلیمتر مورد استفاده قرار می گیرد در واقع متشکل از 6 استرند از مفتول های استنلس استیل می باشد که به دور یک مغزی که در اصل سیم بکسل استیل ساختار 7X7 می باشد بافته شده اند. تنسایل مقاومت کششی سیم بکسل استیل ساختار 6X19 برابر با 1570 نیوتن بر میلیمتر مربع می باشد و در سایز های مختلف اغلب تا 22 میلیمتر نیز تولید می شود. رنگ نقره ای مایل به زرد و سطح بدون نیاز به آبکاری سطحی از مشخصات ظاهری سیم بکسل استیل ساختار 6X19 می باشد. استفاده از این ساختار سیم بکسل استیل در قطر های بالا در صنایع ساحلی و دریایی اغلب به واسطه مقاومت بالا در برابر زنگ زدگی ناشی از آب و رطوبت صورت می پذیرد. گرید 316 از سیم بکسل استیل ساختار 6X19 نیز در برخی از صنایع به سبب عدم خاصیت مغناطیس شو که از نام این گرید سیم بکسل استیل نگیر نیز مشخص است صورت می پذیرد.
مشاهده جدولسیم بکسل استیل Stainless steel wire rope همانطور که از نام آن پیداست در واقع نوعی از زیر مجموعه های سیم بکسل فولادی که در انگلیسی به Steel wire rope شناخته می شود می باشد بدین معنا که با وجود تفاوت هایی ادر ساختار مهمترین عنصر تشکیل دهنده این سیم بکسل نیز در حالت عمده عنصر آهن Fe با عدد اتمی 26 می باشد. البته در ترکیب شیمیایی سیم بکسل استیل بر خلاف سیم بکسل های فولادی که برای بالا بردن قابلیت های کششی آنها به افزودن درصد کربن می پردازند میزان بسیار ناچیزی از عنصر ششم جدول تناوبی یعنی C استفاده شده و به جای آن برای افزایش قابلیت الکترون دهی بدون تغییر کلی در ساختار از فلزات فعال دیگر استفاده شده است. ترکیبات موجود در ساختار سیم بکسل استنلس استیل به قرار زیر هستند.
درصد اندکی از عناصر دیگر نیز در ساختار سیم بکسل استیل می توان یافت که هر یک درصدی کمتر از 1 درصد دارند که اغلب بالاترین میزان آن مربوط به سیلیسیوم Si با میزان حداکثری 1% ، در برخی از ترکیبات از درصد بسیار کمی گوگرد و فسفر و حتی کربن که در ساختار سیم بکسل استیل به میزان بالایی استفاده می شود در ساختار سیم بکسل استیل به مزیان حداکثری 0.08 درصد استفاده می شود.
سیم بکسل استنلس استیل نیز مانند دیگر انواع سیم بکسل دارای تنوع هایی در گرید، سایز و برند های تولید کننده دارد که هر یک بصورت مستقیم بر قیمت سیم بکسل استیل تاثیر می گذارند. بطور طبیعی بالا رفتن قطر سیم بکسل استیل نیاز به میزان متریال بیشتری را در تولید طلب کرده و مهمترین فاکتور افزایش قیمت آن نیز می باشد. این امر نه بصورت خطی بلکه بصورت لگاریتمی تغییر می کند بگونه ای که افزایش قیمت سیم بکسل استنلس استیل از قطر 22 به 24 بسیار چشمگیر تر از افزایش قیمت از قطر 10 به 12 می باشد چرا که افزایش قطر بیرونی در سایز های بالاتر تا چند برابر افزایش متریال بکار گرفته شده در تولید را به همراه خواهد داشت.
در سایز برابر از سیم بکسل استیل این گرید استیل است که بعنوان دومین فاکتور تاثیر گذار بر قیمت سیم بکسل استیل عمل می کند و طبیعتا گرید 316 با توجه به بکارگیری عنصر فلزی ارزشمند مولیبدنیوم در ساختار دارای قیمت بالاتری از سیم بکسل استیل گرید 304 می باشد. از دیگر معیار هایی که بصورت مستقیم بر قیمت سیم بکسل استیل تاثیر می گذارند می توان به برند تولید کننده اشاره نمود که با تاثیر کمتری نسبت به سیم بکسل های فولادی بر قیمت سیم بکسل استنلس استیل تاثیر دارد چرا که استاندارد متریال استنلس استیل تقریبا برای برند های مختلف یکسان و تنسایل آن نیز تاثیر نوع و کیفیت فرایند حرارتی نمی باشد. کیفیت بسته بندی، کیفیت قرقره و فاکتور هایی از این قبیل نیز در نهایت با تاثیری کمتر بر قیمت سیم بکسل استیل می توانند تاثیر گذار باشند. بازرگانی تکین بکسل بصورت تخصصی بر واردات سیم بکسل استیل در سایز های مختلف بصورت ساده و روکش دار با مناسب ترین قیمت فعالیت دارد.
توجه به این نکته که دلیل استفاده از روکش های PVC برای سیم بکسل های روکش دار در واقع جلوگیری از تماس سطحی سیم بکسل با سطوح می باشد و سیم بکسل روکش دار ضد زنگ نیست در واقع توضیحی بر تفاوت کاربری سیم بکسل استیل و روکش دار است. سیم بکسل های روکش دار اغلب در شرایطی مورد استفاده قرار می گیرند که با نیروی انسانی و احتمال تماس سطحی مفتول های سیم بکسل با پوست وجود دارد که می توان به کاربری در باشگاه های بدنسازی اشاره نمود. به منظور عدم ایجاد آسیب های پوستی، کاهش میزان سایش سطحی مفتول ها و همچنین حرکت روان تر سیم بکسل بر روی قرقره ها از سیم بکسل روکش دار استفاده می شود و این پوشش پلاستیکی سطحی با حدف ایجاد مقاومت محیطی و ضد زنگ شدن افزوده نشده است. بر خلاف سیم بکسل استیل که بصورت ذاتی با داشتن عناصر فلزی فعالی مانند کروم و نیکل در برابر زنگ زدگی مقاومت می کند، سیم بکسل روکش دار با ایجاد سوراخ و پارگی سطحی در تماس با خورنده های طبیعی قرار گرفته و مقاومتی برابر با سیم بکسل های گالوانیزه سرد معمولی در برابر زنگ زدگی دارد.
سرعت زنگ زدگی سیم بکسل روکش دار در تماس با آب و رطوبت در صورتیکه دچار پارگی سطحی پوشش پلاستیکی شده باشد حتی از سیم بکسل های بدون روکش نیز بیشتر است چرا که با نفوذ آب به داخل سطح روکش شرایط برای خشک شدن تدریجی آب نیز کمتر است. از این روست که در برخی کاربری ها حتی از سیم بکسل استیل بعنوان مغزی سیم بکسل روکش دار استفاده می شود.
بر خلاف سیم بکسل های فولادی که تست کیفی آنها بصورت تست کشش تحت بار و تعیین تنسایل صورت می پذیرد، سیم بکسل استیل به منظور تست کیفی بیشتر تحت آنالیز متریال قرار می گیرد. در واقع تست کشش مشخصات مکانیکی سیم بکسل را مشخص می کند که در اغلب گرید های سیم بکسل استیل تنسایل نسبتا برابری دیده می شود و تست آنالیز متریال برای مشخص شدن در صد ترکیبات فلزی و نا فلزی که در نهایت به قابلیت های شیمیایی سیم بکسل استیل می انجامد است.
دو عنصر فلزی کروم و نیکل و درصد ترکیب آنها با فلز آهن هدف تست آنالیز متریال سیم بکسل استیل می باشد. با توجه به قیمت بالای این دو عنصر فلزی برخی از تولید کنندگان درصد های محدود تری را در ترکیب با آهن استفاده می کنند که در اغلب تست های آنالیز متریال برای سیم بکسل های استنلس استیل تولید ایران برای کروم درصد 15.8% و حتی کمتر و برای نیکل کمتر از 8% را شاهد هستیم. این در حالی است که در تست آنالیز متریال سیم بکسل استیل 316 وارداتی و حتی محصولات چینی درصد کروم بکار رفته در ترکیب با آهن گاهی به 18 درصد و بالاتر و درصد نیکل مورد استفاده گاهی به بالای 10% نیز می رسد. بکارگیری درصد بالاتر کروم و نیکل در ترکیبات آلیاژی سیم بکسل استیل تاثیر قابل توجهی بر قابلیت های شیمیایی و مقاومت زنگ زدگی آن دارد.
سیم بکسل های استنلس استیل در گرید های 304 و 316 با وفور در بازار یافت می شوند چرا که برای اغلب کاربری های صنعتی با مقاومت بالا در برابر زنگ زدگی قابل استفاده هستند. گرید خاصی از سیم بکسل استیل که به 316L شناخته می شود در واقع گرید بسیار کم کربن بوده و بصورت خاص توسط برخی از تولید کنندگان تولید شده و بصورت بسیار محدودی نیز به بازار وارد می شود. مشخصات کششی و مقاومت سایشی سیم بکسل استیل گرید 316L تفاوتی با گرید 316 معمولی نمی کند. حتی جالب است بدانید که مقاومت در برابر مواد خورنده نیز در هر دو گرید با یکدیگر برابر است. آنچه سبب خاص بودن سیم بکسل استنلس استیل در گرید 316L می شود قابلیت کاربری آن در مناطق فوق سرد می باشد.
در واقع بلور های داخلی فلزات از جمله فولاد و استیل در محیط های فوق سرد اندکی ترد و شکننده می شوند. و تنها گرید هایی خاص از فلزات قابلیت استفاده و عملکرد در دمای بسیار پایین را دارند. کاربری سیم بکسل استیل در گرید 316 و 304 ساده تنها در دماهایی تا -24 درجه سانتی گراد میسر شده و در سرمای بیش از این اندازه مفتول های سیم بکسل بالاخص در برابر پدیده ضربه Impact یا تنش های ناگهانی بسیار ترد و شکننده می شوند. از این رو در مناطق فوق سرد از سیم بکسل استیل گرید 316L با درصد کربن پایین و با قابلیت عملکرد تا دمای -64 درجه سانتی گراد استفاده می شود.